ជាទូទៅផ្នត់គំនិតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលតែងតែមិនពេញចិត្តស្អប់ខ្ពើមចំពោះរឿងនយោបាយ
មិនមែនតែកើតមាននៅក្នុងប្រទេស កម្ពុជា ប៉ុណ្ណោះទេ
ពោលគឺកើតមាននៅលើពិភពលោកទាំងអស់ជាពិសេសគឺនៅបណ្តាប្រទេសដែលក្រីក្រ
និងពលរដ្ឋមិនសូវមានការយល់ដឹង និងមានចំណេះដឹងខ្ពស់។
ពួកគេបានចាត់ទុកការងារនយោបាយថា
ជាការបោកប្រាស់ ការងារខ្មៅកខ្វក់ និងកាចសាហាវជាទីបំផុត
ហើយអ្នកដែលអាចធ្វើនយោបាយបានលុះត្រាតែអ្នកនោះពូកែខាងបោកប្រាស់
ភូតកុហក ជាដើម។ ពាក្យថា នយោបាយ គឺជាការបោកប្រាស ការងារខ្មៅកខ្វក់
ការងារស្មោកគ្រោកនោះ
បានលេចឮឡើងតាំងពីសម័យយូរលង់ណាស់មកហើយនៅលើសកលលោកនេះ
មិនមែនទើបតែឮនៅក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននោះទេ។ សម្រាប់បរិបទប្រទេស កម្ពុជា
ដែលគេមើលឃើញថា ជាប្រទេសដែលកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ ហើយធនធានមនុស្សនៅមានកម្រិតនោះ
ផ្នត់គំនិតពលរដ្ឋមួយចំនួនធំ បានឲ្យនិយមន័យនយោបាយ ក្នុងគោលដៅចំអក
ឬស្អប់ ចំពោះពាក្យ នយោបាយថា គឺជានយោបោក ហើយថែមទាំងយល់ថា
នយោបាយគឺជាការងារមួយថោកទាប មិនស្មោះត្រង់ និងពោរពេញដោយល្បិចកលខ្មៅងងឹត
គ្រប់បែបយ៉ាង ធ្វើដើម្បីផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ក្រុមបក្ខពួករបស់ខ្លួន
និងដើម្បីតែអំណាចប៉ុណ្ណោះ។
ពលរដ្ឋទាំងនោះ
បានធ្វើការកំណត់ថា អ្នកដែលចូលខ្លួនប្រឡូកក្នុងឆាកនយោបាយបាននោះ
ទាមទារឲ្យមានសមត្ថភាពខាងនិយាយកុហក បំផ្លើសបំភ្លៃការពិត បោកប្រាស់
ដោយមិនមែនជាមនុស្សល្អស្មោះត្រង់ សុចរិតនោះទេ។ ពួកគេបានយល់ឃើញថា
សម្រាប់មនុស្សដែលល្អ ដែលត្រឹមត្រូវ ស្មោះត្រង់
មិនត្រូវប្រឡាក់ប្រឡូកក្នុងរឿងនយោបាយឡើយ
ព្រោះបើពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងនយោបាយនោះគឺជាមនុស្សចោលម្សៀតទាំងស្រុង។
ពេលខ្លះប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ឲ្យតែឮគេនិយាយរឿងនយោបាយ
ពួកគាត់នាំគ្នាខ្លាចដូចខ្មោចងាប់ ៧ ថ្ងៃអ៊ីចឹង។ ផ្នត់គំនិតបែបនេះ
ពួកគេបានប្រាប់ ឬទូន្មានប្រៀនប្រដៅកូនចៅតៗគ្នា
ដូចជាឪពុកម្តាយទូន្មានកូនជាដើម មិនឲ្យកូនចូលរួមក្នុងសកម្មភាពនយោបាយ
ដោយពួកគេប្រាប់ថា បើរៀនគិតតែរឿងរៀនទៅ
បើធ្វើស្រែឲ្យគិតតែពីរឿងធ្វើស្រែទៅ បើលក់ដូរ
គិតតែពីរឿងលក់ដូរដើម្បីបានប្រាក់ចំណេញទៅបានហើយ
កុំនាំគ្នាទៅរវល់កិច្ចការនយោបាយកុំទៅខ្វល់រឿងនយោបាយ ប្រយ័ត្នគុក!
ប្រយ័ត្នងាប់! រស់នៅសម្ងំយកតែសុខរៀងៗខ្លួនទៅ អាណាងាប់ងាប់ទៅ!
កុំទៅចំណាយពេលឥតប្រយោជន៍គិតគូរវាច្រើនពេក រឿងនយោបាយហ្នឹង
វាមិនមែនជារឿងរបស់ពួកយើងទេ។ ព្រោះរឿងស្រុកទេសរឿងជាតិអីហ្នឹង
មានគេចាត់ចែងហើយ យើងពលរដ្ឋមិនចាំបាច់ខ្វល់នោះទេ
អារឿងនយោបាយស្អីហ្នឹងនោះ។
ម្យ៉ាងវិញទៀត
រឿងនយោបាយនេះ មិនល្អសោះឡើយ មិនស្រួលៗនោះ
អាចបាត់បង់អាយុជីវិតផងក៏មានដែរ។ បើនៅក្នុងផ្តត់គំនិត
គិតតែបែបនេះនោះ តើយើងគួរទាត់ចោលរឿងនយោបាយឬទេ? ហើយថានយោបាយជារឿងខ្មៅកខ្វក់ អាក្រក់ឬយ៉ាងណា?
ចម្លើយគឺយើងមិនត្រូវទាត់ចោលនយោបាយនោះទេ។
ពាក្យថា
នយោបាយ គឺជាជនទាំងប្រុសស្រីទាំងឡាយ ដែលមានគំនិត
ឬផ្លូវសម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហា
ឬវិធីក្នុងការធ្វើឲ្យបានសម្រេចគោលដៅអ្វីមួយពិតប្រាកដ។ ដូចនេះ នយោបាយ
គឺជារបៀបវិធី ឬសិល្បៈនៃការធ្វើនាំឲ្យបានសម្រេចទៅគោលដៅហើយដែលគោលដៅនោះប្រាសចាកភាពអាត្មានិយម។
ម៉្យាងទៀត នយោបាយមិនមែនជាមុខរបររកស៊ីនោះទេ
ប៉ុន្តែនយោបាយជាការងារសម្រាប់បុគ្គលមានចិត្តសប្បុរស
មានបេះដូងស្មោះត្រង់បរិសុទ្ធមានទស្សនវិស័យ
ហើយធ្វើការងារដើម្បីជួយសង្គ្រោះមនុស្ស និងសង្គមជាតិ។ លើសពីនេះ
នយោបាយគឺជាតម្រូវការរបស់មនុស្ស នយោបាយធ្វើឲ្យមានការឯកភាព
ហើយមានតែនយោបាយមួយទេ ដែលជួយមនុស្សរស់នៅនៅក្នុងសង្គមបានពីព្រោះថា
គ្មានការធ្វើបុណ្យឯណាដែលល្អប្រសើរថ្លៃថ្លា
ជាងការធ្វើនយោបាយជួយជាតិនោះទេ។ បើយើងពិចារណានិងស្វែងយល់តាមដានយូរទៅចំពោះរឿងនយោបាយឲ្យបានច្បាស់ទៅនោះ
យើងនឹងយល់ថា មិនមែននយោបាយជាការងារខ្មៅកខ្វក់ទេ
តែអ្នកនយោបាយមួយចំនួនឯណោះទេ
ដែលធ្វើឲ្យនយោបាយក្លាយទៅជាការងារខ្មៅកខ្វក់ដោយសារគំនិតអាក្រក់
អាត្មានិយម អវិជ្ជា យកនយោបាយជាមុខរបររកស៊ី មកចិញ្ចឹមជីវិតខ្លួន
គ្រួសារខ្លួនទាំងនោះ។
ដូច្នេះនយោបាយមិនមានកំហុស
នយោបាយមិនមែនជាការងារខ្មៅកខ្វក់ នយោបាយមិនមែនជារឿងចោលម្សៀតនោះទេ
តែអ្នកនយោបាយដែលមានគំនិតទុច្ចរិតទៅវិញទេ ដែលជាអ្នកមានកំហុសជាមនុស្សចោលម្សៀត
ថោកទាប មារយាទថោកដែលធ្វើឲ្យ នយោបាយក្លាយជារឿងខ្មៅកខ្វក់
បង្កឲ្យពលរដ្ឋស្អប់ខ្ពើមនយោបាយ។
តើនៅពេលណាទើបនយោបាយត្រូវបានពលរដ្ឋឲ្យតម្លៃវិញ? គឺនៅពេលដែលពលរដ្ឋយល់ដឹងនូវវប្បធម៌នយោបាយកាន់តែច្រើន
តាមដានស្ថានការណ៍ព័ត៌មានឲ្យបានទៀងទាត់
មានចំណេះដឹងអាចធ្វើការវិភាគឬពិចារណាបានចំពោះអ្នកនយោបាយដែលកំពុងធ្វើសកម្មភាព
ស្គាល់ច្បាស់អំពីអត្ថប្រយោជន៍នៃនយោបាយសម្រាប់ជាតិ និងបានដឹងច្បាស់ថា
ការចូលរួមតាមដានសកម្មភាពនយោបាយ គឺជាកិច្ចការងារមួយចាំបាច់ធំបំផុត
និងជាកាតព្វកិច្ចមួយខានមិនបានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់ៗរូប
ក្រៅពីនេះទៀតនោះ ការចូលរួមនយោបាយ
សំខាន់ណាស់ការចូលរួមដោយមានការយល់ដឹង
ហើយដាច់ខាតទាមទារឲ្យអ្នកចូលរួមដោយមានការយល់ដឹងនោះ មានសីលធម៌ គុណធម៌
និងគុណភាព របស់អ្នកចូលរួមហើយកាលណាពលរដ្ឋមានការយល់ដឹងខ្ពស់ នោះ
ធ្វើឲ្យអ្នកនយោបាយបោកប្រាស់ ដែលអាចមកកាន់តំណែងបានស្ទើរតែគ្មាន។
ការចូលរួមរបស់ពលរដ្ឋក្នុង
កិច្ចការនយោបាយសំខាន់ណាស់ក្នុងការជ្រើសរើសអ្នកនយោបាយដែលមាន
ទេពកោសល្យខ្ពស់ក្នុងការងារនយោបាយ និងជាអ្នកនយោបាយស្មោះត្រង់
មានបេះដូងបរិសុទ្ធ ហើយនិងជាមនុស្សពោរពេញទៅដោយទស្សនវិស័យ
គិតគូរពីវាសនាប្រទេសជាតិជាធំ មិនមែនគិតតែពីផលប្រយោជន៍បក្ខពួកខ្លួន
គ្រួសារខ្លួននោះទេ។
ជារួមមកនៅក្នុងសង្គមជាតិមួយ
រឿងនយោបាយគឺជារឿងដែលសំខាន់បំផុត មិនអាចខ្វះបាននោះទេ ពីព្រោះរឿងនយោបាយ
ជាឆ្នាំងបាយរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ហើយនយោបាយជះឥទ្ធិពលដល់ ជីវភាពរស់នៅ
និងអាយុជីវិតពលរដ្ឋប្រចាំថ្ងៃ និងវាសនាអនាគតប្រទេសជាតិ។
តួយ៉ាងប្រសិនបើប្រទេសជាតិមួយ មានបញ្ហាជាប់គាំងនយោបាយ មិនអាចដោះស្រាយចេញគេកុំបាច់និយាយដល់ការអភិវឌ្ឍធ្វើអ្វី។
ពីព្រោះថា បើនយោបាយជាប់គាំង ជាតិច្របូកច្របល់ អ្នកវិនិយោគក្នុង
និងក្រៅប្រទេស ឈប់មករកស៊ី ពលរដ្ឋអត់មានការងារធ្វើ បាតុកម្មមានជាហូរហែ
វិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចនឹងកើតឡើង ជាតិនឹងត្រូវមហន្តរាយជាក់ជាមិនខាន។
ម៉្លោះហើយពលរដ្ឋម្នាក់ៗ ត្រូវតែចូលរួមក្នុងសកម្មភាពនយោបាយ៕
គណបក្សសម្ព័ន្ធដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ គឺជាបក្សរបស់ប្រជាពលរដ្ន កើតចេញពីប្រជាពលរដ្ន ដើម្បីប្រជាពលរដ្ន ដូចនេះហើយការចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដូចជាការបង់ប្រាក់គឺជាការចាំបាច់ដើម្បីសម្រេចគោលដៅរបស់ខ្លួន
