នៅលើលោកនេះ មិនខ្វះមនុស្សទេ មនុស្សបោកប្រាស អោយតែយើងល្ងង់។
មនុស្សល្ងង់នៅទីណា ការបោកប្រាសតែងតែមាននៅទីនោះ។ ភាពល្ងង់ខ្លៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ
ជាឋានសួគ៌ឋានសុខរបស់មនុស្សបោក។ ភាពបោកប្រាស ក្រោមរូបភាពណាមួយក៏ដោយ មិនមែនតែទើបតែកើតមាននាពេលបច្ចុប្បន្ននេះទេ
គឺវាមានតាំងតាំងពីយូរណាស់មកហើយ នៅលើសកលលោកយើងនេះ។
តួយ៉ាង លោក ម៉ាក់ ឡេនីន ជនបដិវត្តន៍រុស្ស៊ី
និងជាអ្នកនយោបាយកុម្មុយនិស្តដ៏ល្បីល្បាយបំផុតនៅលើពិភពលោក កាលពីជិត
១០០ ឆ្នាំមុន។ លោក បាននិយាយថា នៅពេលដែលប្រទេសមួយ មានពលរដ្ឋល្ងង់ខ្លៅ
តែងតែត្រូវអ្នកនយោបាយបោកម្តងហើយម្តងទៀត។ ហើយលោក បានបន្ថែមទាំងពន្យល់ទៀតថា ពលរដ្ឋជាជនងងឹតងងល់រងគ្រោះដោយសារការបោកប្រាសម្តងហើយ
និងមានម្តងទៀត ដោយសារតែការភូតភររបស់អ្នកនយោបាយ។
ទ្រឹស្តីនេះ ក៏ត្រូវអ្នកវិភាគ និងបញ្ញវន្តជាច្រើន ទទួលស្គាល់ថា ឆ្លុះបញ្ចាំងពីការពិតនៅក្នុងសង្គមខ្មែរបច្ចុប្បន្នផងដែរ។ កន្លងមក យើងកត់សម្គាល់ឃើញថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរតាំងពីដើមឡើយ ចូលរួមនយោបាយសកម្មណាស់ដែរ។ ជាក់ស្តែង ការចូលរួមរបស់ខ្មែរ ក្នុងចលនាទាមទារឯករាជ្យខ្មែរឥស្សរៈសម័យអាណានិគមនិយមបារាំង ការរត់ចូលព្រៃម៉ាក់គីជាមួយចលនាពួកខ្មែរក្រហម តាមការអំពាវនាវសម្តេច សីហនុ តែជាលទ្ធផលស្លាប់មនុស្ស រាប់រយលាន។ ហើយការចូលរួមនោះ ប្រកបទៅដោយភាពផ្អើលតាមគ្នា ជឿតាមមេ ជឿតាមគ្នា គ្មានការយល់ដឹង ស្គាល់គោលដៅច្បាស់លាស់ ចលនាគ្មានទិសតំបន់។
សម្រាប់បរិបទកម្ពុជា
ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរតាំងពី អតីតកាល រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ ស្គាល់តែភាពបោកប្រាស់
គឹអ្នកនយោបាយខូចមួយចំនួននោះ បោកតែប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនឯង អស់ពីមួយអាណត្តិ
បន្ដទៅមួយអាណត្តិ បណ្ដាលឲ្យប្រជាពលរដ្ឋអស់ទឹកចិត្ត
គិតថា នយោបាយជានយោបោក ហើយក៏លេចឮថា អាណាក៏ដូចអាណា
បោកប្រាស់ដូចតែគ្នា ជាហេតុបង្កឲ្យពលរដ្ឋស្អប់ខ្ពើមនយោបាយ។
ពីព្រោះថា
ពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួននៅខ្វះចំណេះដឹងនៃការគិតពិចារណា ទៅលើសកម្មភាពរបស់អ្នកនយោបាយ
មើលមិនឃើញពីទុច្ចរិតភាពរបស់អ្នកនយោបាយនោះទេ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ នៅក្នុងសង្គមខ្មែរមិនសម្បូរអ្នកនយោបាយអាជីព
ឬអ្នកនយោបាយដែលមានបេះដូងសង្រ្គោះពិតប្រាកដចង់ជួយប្រជាជន
និងជាតិរបស់ខ្លួនឡើយ។ ម្លោះហើយ
ពួកគេពង្វក់ការគិតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន និងក្រុមគ្រួសាររបស់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះ។
អ្នកអាចនឹងចាញ់បោកគេជាពិសេសអ្នកនយោបាយ និងអ្នកចង់បោកអ្នក ចាញ់បោកហើយចាញ់បោកទៀត
ចាញ់បោកគេជារៀងរហូតពីព្រោះតែខ្លួនអ្នកល្ងង់ ក៍ប៉ុន្តែអ្នកអាចនឹងមិនចាញ់បោកគេ ហើយលែងចាញ់បោកគេទៀត
លែងចាញ់បោកជារៀងរហូតពីព្រោះដោយសារតែអ្នកមានសមត្ថភាពបញ្ញាគ្រប់គ្រាន់
និងមូលដ្នានគ្រឹះក្នុងការត្រិះរិះគិតពិចារណា ហើយគិតតែបង្កើនចំណេះដឹងខ្លួនឯង។
ដូច្នោះ
ដើម្បីកុំអោយធ្លាក់ទៅក្នុងស្ថានភាពចាញ់បោកគេ
ឬចាញ់បោកអ្នកនយោបាយនោះដំណោះស្រាយដ៏ត្រឹមត្រូវនោះ
គឺពលរដ្ឋត្រូវស្វែងយល់ដឹងនូវវប្បធម៌នយោបាយកាន់តែច្រើន តាមដានស្ថានការណ៍ព័ត៌មានឲ្យបានទៀងទាត់
មានចំណេះដឹងអាចធ្វើការវិភាគ និងចេះកំណត់អោយបានច្បាស់លាស់ថា អ្នកណាជាអ្នកបោកប្រាស
អ្នកណាជាអ្នកជួយសង្រ្គោះពិតប្រាកដ មានល្បិចកិច្ចកល
ប្រើពាក្យពេចន៍ផ្អែមល្អែមដូចផ្លែល្វា អួតអាង និយាយពង្លើសការពិត អំពីរឿងអ្វីមួយដើម្បីផលប្រយោជន៍ក្រោមរូបភាពបែបណាមួយរបស់គេ។
ហើយពលរដ្ឋគ្រប់រូប ត្រូវស្គាល់ពី សិទ្ធិ និងកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួននៅក្នុងសង្គម។
លើសពីនេះ យើងអាចសង្កេតទៅលើបុគ្គលិកលក្ខណៈរបស់អ្នកទាំងនោះបាន។
សំភារៈបញ្ជាក់សតិអារម្មណ៍។ សម្តី និងសកម្មភាព សបញ្ជាក់ពីបេះដូង
ពោលគឺយើងអាចតាមដានអង្កេតមើលសកម្មភាព សម្តីសំដៅរបស់បុគ្គលនោះបាន ម៉្យាងទៀតនោះ
គេថាចិត្តមនុស្សពិបាកស្មាន តែអាចតាមដានទង្វើបាន។ ហេតុនេះដើម្បីបញ្ចប់ភាពបោកប្រាសអ្នកនយោបាយ
មិនមែនស្អប់នយោបាយ ឈប់ចូលរួមគិតគូរ
ឬក៏បណ្តែតបណ្តាយឲ្យអ្នកនយោបាយធ្វើស្រេចតែក្បាលចិត្តនោះទេ ឬមិនចង់អោយគេបោក
គឺត្រូវបោកគេមុនទេ ប៉ុន្តែពេលចាញ់បោកអ្នកនយោបាយ ឬខឹងគេបោកយើងនោះ ប្រតិកម្មដ៏ល្អបំផុតគឺបង្កើនចំណេះដឹងខ្លួនឯង។
ចំណុចចាប់ផ្តើម ផ្តើមចេញពីអ្នក
ពង្រឹងចំណេះដឹងរបស់អ្នកតាមរយៈការសង្កេតតាមដានរាល់អ្នកនយោបាយនោះបន្តិចម្តងៗ
នោះនយោបាយប្រជាពិថុតនឹងរលាយសាបសូន្យ ហើយបើនៅតែភ្លើមិនព្រមតាមដាននយោបាយ
ឬអ្នកនយោបាយនោះទេ អ្នកនយោបាយបោកៗ បោកអ្នករហូតដល់ងាប់។
មនុស្សម្នាក់ៗត្រូវយល់ដឹងពីសភាពការណ៍នៃប្រទេស
តំបន់ និងពិភពលោក ឱ្យបានច្បាស់លាស់ ដើម្បីកុំឱ្យចាញ់បោកភាពច្រំដែលនៃប្រវត្តិសាស្រ្ត។
មានន័យថាប្រវត្តិរបស់ពលរដ្ឋម្នាក់ៗនៅក្នុងប្រទេសនីមួយៗនឹងត្រូវកិនកំទេចដោយកង់ប្រវត្តិសាស្ត្រនៃប្រទេសនោះជាមិន
ខានឡើយ បើសិនជាម្នាក់ៗភ្លេចខ្លួនមិនរវល់ពីវាសនានៃប្រទេសជាតិ ពីសភាពការណ៍តំបន់
និងអន្តរជាតិ៕
គណបក្សសម្ព័ន្ធដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ គឺជាបក្សរបស់ប្រជាពលរដ្ន កើតចេញពីប្រជាពលរដ្ន ដើម្បីប្រជាពលរដ្ន ដូចនេះហើយការចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដូចជាការបង់ប្រាក់គឺជាការចាំបាច់ដើម្បីសម្រេចគោលដៅរបស់ខ្លួន
